اما با وكالت تنظيمي در دفاتر اسناد رسمي نمي توان از جانب شخص حقيقي يا حقوقي به طور مستقيم به دادسراها و دادگاه ها مراجعه و موضوع وكالت را انجام داد. هرچند امروزه وکیل، معمولا به عنوان کسی شناخته می شود که دارای دانش حقوقی است و پروانه وکالت دارد، اما برای انجام برخی امور می توان به هر شخص دارای شرایطی وکالت داد. لذا افراد باید دقت داشته باشند، تعریف عنوان کلی وکیل با عنوان وکیل دادگستری متفاوت است.
- نایب السلطنه را در دوره صفویه وکیل میگفتند و عنوان وکیل الرعایا هم از همین جا برخاسته است.
- طبق ماده ۳۱ قانون وکالت، وکالت معاضدتی که از طرف کانون وکلا به وکیل ارجاع داده میشود باید توسط وکیل اجرا شود، همچنین طبق ماده ۳۳ قانون وکالت، وکلای دادگستری مکلفند در هر سال در صورت وجود، در سه دعاوی حقوقی که عنوان وکالت معاضدتی شرکت کنند، عدم پذیرش وکالت معاضدتی برای وکلا تخلف محسوب میشود، این امر تکلیفی است که قانون بر عهده وکیل گذاشته است.
- در لایحه ی قانونی استقلال کانون وکلا و آیین نامه ی آن، نه صریحا و نه ضمنا ماده ی ۲ قانون وکالت را نسخ نکرده است و به هیچ وجه ناظر به وکالت های اتفاقی و پروانه ی وکالت اتفاقی نمی باشد.
- مدت دوره کارآموزی وکالت 18 ماه است و بعد از آن کارآموزان بایستی در آزمون اختبار که به صورت کتیی و مصاحبه علمی شفاهی است شرکت نمایند و کارآموزی که موفق شود در هر دو آزمون کتبی و شفاهی قبول شود مجاز به شرکت و حضور در مراسم تحلیف می شود که در این مراسم پس از طی تشریفات و اتیان سوگند توسط وی، به سمت وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک دادگستری دست می یابد.
- در اجرای ماده ی ۲ قانون وکالت مصوب سال ۱۳۱۵ و به تجویز ماده ی ۲۲ لایحه ی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب ۱۳۳۳ و به منظور امور مربوط به صدور جواز وکالت اتفاقی و شرایط درخواست آن، ضوابط زیر تعیین و اعلام می گردد.
- در شرایط دیگری شما میتوانید شخص دیگری را که وکیل دادگستری نباشد، بهعنوان وکیل خود انتخاب کنید که به این شخص وکیل اتفاقی میگویند.
همانطور که گفتیم وکالت عقدنامه ای است که براساس آن یکی از طرفین دعوا فردی را برای رسیدگی و انجام کار های پرونده به عنوان نایب خود انتخاب می کند. کسانی که قدرت تأدیه ی حق الوکاله را ندارند، می توانند از کانون وکلا یا هیأت اجرایی یا از رؤسای حوزه های قضایی تقاضای معاضدت نمایند، مشروط به اینکه دعوی راجع به شخص تقاضاکننده باشد، می توان تقاضای معاضدت نمود. البته در جرایمی که مجازات آن ها حسب مورد اعدام یا قصاص نفس یا سنگسارو یا حبس ابد است چنانچه متهم شخصاً وکیل معرفی نکند دادگاه مکلف است برای او وکیل تسخیری تعیین نماید حتی اگر شخص متهم چنین درخواستی را به عمل نیاورد. زیرا مشارالیه ظاهراً از حصر موارد صدور پروانه ی وکالت به آنچه در قانون استقلال کانون وکلا و آیین نامه ذکر شده است. همچنین مدارک مورداستناد را پیوست کند و پس از امضا زیر درخواست خود، آن را در دفتر کانون وکلا ثبت نماید.
وکیل کیست و وظیفش چیست؟
مگر اینکه پروانه خود را نزد مرجع مربوطه به صورت موقت تودیع کنند؛ اما شخصی که فارغالتحصیل رشته حقوق است و پروانه وکالت ندارد، امکان استخدام در این شرکتها را بدون محدودیت خواهد داشت. وکیل پایه یک دادگستری وظیفه دارد که تمام ابلاغیههای مربوط به پرونده قضایی موکلش از جمله رای صادری را در موعد زمانی قانونی مشاهده کرده و آنها را به موکلش اعلام کند. امروزه موسسات حقوقی از وکلای بسیاری بهره میبرند که معمولا هر وکیل در موضوع تخصصی خودی یکی از بهترین وکلا میباشد. مشاوره حقوقی تلفنی در مواردی کاربرد دارد که موضوع نیازمند بررسی اسناد و مدارک طرفین نباشد برخی از دعاوی و مشکلات حقوقی نیازمند بررسی اسناد و مدارک است بدیهی است در دعاوی سنگین مانند دعاوی املاک و دعاوی مربوط به تعهدات، بررسی مدارک و مستندات بسیار ضروری بوده و لذا نمیتوان به صرف مشاوره حقوقی تلفنی اکتفا نمود.
وکیل کیست؟
به موجب ماده 55قانون وکالت مصوب 1315،تظاهربه وکالت وهمچنین مداخله ی اشخاصی که پروانه وکالت دادگستری ندارند درعمل وکالت دادگستری،به قید مجازات ممنوع شده است . علاوه بر اینها وکلا متعهد هستند که پس از تلاش برای حصول صلح و سازش میان طرفین دعوا و عدم امکان سازش ، تمامی پیگیری های لازم در راستای دفاع از موکل را انجام دهند ، ابلاغیه های دادگاه را بررسی کرده ، در دادگاه حضور یابند ، در صورت لزوم لایحه بفرستند و موکل را در جریان آخرین اطلاعات و روند کار پرونده قرار دهند . زمانی می توانیم شخصی را وکیل دیگری تلقی کنیم که قرارداد وکالت ما بین آنها تنظیم شده باشد و حدود اختیارات و وظایف وکیل در آن مشخص شده باشد و به همین دلیل ، وکیل نمی تواند خارج از حد متعارف و خارج از حدود قرارداد اقدامی انجام دهد و در واقع ، هر چند شخص وکیل باشد ، خارج از حدود قرارداد تنظیم شده فی ما بین وکیل و موکل ، اختیاری ندارد . بنابراین سندی رسمی است که در ادارات ثبت اسناد و املاک یا در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد.
ناگزير همه انسانها در طول زندگي اسنادي را امضا مي كنند كه هر واژه آن داراي بار حقوقي است و ميتواند تعهداتي را بر ذمه مستقر و يا حقي را سلب يا به ديگري منتقل نمايد.لذا بدون مشورت با مشاور حقوقی وكيل دادگستری، اين امر مي تواند خسارات بعضا جبران ناپذيري را ايجاد نمايد. می تواند وکیل را عزل کند، همچنان که وکیل هم توان و اختیار آن را دارد که از وکالت استعفا دهد؛ بنابراین در ضمن عقد و قرارداد، دو طرف دارای مجله خبری وکیل اختیار فسخ هستند و همان طور که گفته آمد، هر آن می توانند این عقد و قرارداد را برهم زنند و آزادی عمل خود را حفظ کنند. امر و يا اموراتي است كه وكيل به موجب عقد (قرارداد) وكالت و به نيابت (نمايندگي) از طرف موكل خود مي بايست انجام دهد ، مورد وكالت بايد از اموراتي باشد كه خود موكل بتواند آنرا انجام دهد و مانع قانوني در اين زمينه وجود نداشته باشد ، و وكيل هم براي انجام آن امر اهليت قانوني داشته باشد .
با این حال در برخی از قوانین و مقررات همچون لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری 1400 به اهم وظایف و تکالیف وکلا اشاره شده است که ذیلا به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود . وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. نکته۲ـ اگر چه امر وکالت قانوناً به رشته های تخصصی تقسیم نشده و وکلا می توانند در همه مسائل حقوقی دخالت کنند ولی هر وکیلی براثر ممارست و تجربه، در نوع خاصی از دعاوی تبحر یافته است. مثلاً شخصی در یکی از امور بین المللی یا امور خانواده، قراردادها، حقوق اداری، ثبتی، مالیاتی ، جزایی ( قتل، چک، سرقت و…) تجربه زیادی داشته لذا بهتر است در این گونه موارد با پرس و جو از مطلعین به نزد وکیلی برویم که در موضوع کار ما تبحر ویژه ای دارد یا به آن مشهور شده است. در واقع زمانی که هیچ وکیلی برای دفاع از حقوق متهم به پرونده وارد نشده است، دادگاه از میان وکلای دادگستری وکیلی را به صورت رایگان در اختیار متهم قرار می دهد. همان طور که بیان کردیم افراد تحصیل کرده در رشته های حقوق پس از قبولی در آزمون های ورودی دشوار کانون وکلای دادگستری می بایست مدتی را پیش وکیل با تجربه به عنوان کارآموز سپری نمایند.
یکی از مهم ترین انواع وکلا که در پاسخ به پرسش چند نوع وکیل داریم؟ باید به آن اشاره کرد وکلای قوه قضائیه می باشند. درصورتی که مؤسسه ی معاضدت قضایی لازم بداند که توضیحاتی از تقاضاکننده بخواهد، مشارالیه به وسیله ی نامه یا اخطار، احضار می شود ولی هرگاه اقامتگاه متقاضی خارج از محل معاضدت قضایی باشد، تحقیقات به وسیله ی یکی از وکلا یا دفتر کل دادگستری محل یا دفتر دادسرای محل اقامت تقاضاکننده به عمل می آید. پاسخ این سؤال منفی است، زیرا تمبر مالیاتی که وکیل باید به وکالتنامه الصاق و ابطال نماید، تابع حق الوکاله ای است که دریافت می کند.