چنین فردی میتواند در امور کاری و اداری، امور مربوط به مهاجرت، امور تجاری و مسائل بین المللی و سایر امور حقوقی به اشخاص کمک کند. به فردی که برای انجام امور اداری و دیگر مسائل مالی و یا کاری نایب دیگری می شود براساس نوع فعالیت و تخصص آن‌ها در انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند وکیل می‌گویند. طبق قانون مدنی وکالت ممکن است به طور مجانی صورت گیرد و به وکیلی که حق الزحمه ای برای انجام امور وکالتی دریافت نمیکند وکیل تبرعی گفته می شود. در حال حاضر، در هر کدام از حوزه‌های فوق وکیل آقا و یا خانم متخصص به فراوانی وجود دارد و افراد براساس علاقه و میل خود می‌توانند در پرونده های مختلف وکیل خانم و یا آقا انتخاب کنند.
- اشخاصی که توان مالی پرداخت حق الوکاله جهت اعطای وکالت در دفاع و پیگری پرونده را ندارند و یا اشخاصی که صرفاً قصد اطلاع حقوقی از روند دادرسی و بررسی پرونده را دارند می توانند با اعطای وکالت در مطالعه پرونده به وکیل دادگستری از مزایای این نوع وکالت بهره مند شوند.
- اگر لازم است اصل اسناد خود را نزد وکیل به امانت بگذارید حتماً باید از وی رسید دقیق دریافت کنید تا بعدها باعث اختلاف نشود.
- هر گونه سندی درباره املاک و زمین و ساختمان که در اداره ثبت یا دفتر اسناد رسمی تنظیم نشده باشد سند عادی است.
- همچنین افراد برای جلوگیری از مشکلات عدیده ای می تواند از دانش وکیل استفاده نماید و اقدام به اخذ مشاوره های حرفه ای در این زمینه کند تا از به وجود آمدن بسیاری از مشکلات حقوقی جلوگیری نماید.
به این ترتیب، پس از ارائه این درخواست، یکی از وکلای کیفریِ دادگاه در اختیار متهم گذاشته می‌شود تا از او دفاع کند و به او مشاوره ارائه کند. از سوی دیگر، هر دعوای کیفری فقط و فقط یک بار توسط دادگاه بررسی می‌شود، به این معنا که پس از یک بار بررسی و صدور حکم نهایی، امکان مطرح کردن دوباره شکایت وجود ندارد. به این ترتیب، گرفتنِ یک وکیل کیفریِ خوب بسیار ضروری است زیرا چنین وکیلی به موازات داشتنِ ویژگی‌ها و خصوصیات مورد نیاز، به اندازه کافی به همه مسائل حقوقیِ ذیربط نیز اشراف و آشنایی دارد و میتواند با ارائه توضیحات و مدارک و اسناد به بهترین نحو از موکل خود دفاع کند. در مابقی دعاوی کیفری اگرچه داشتن وکیل اجباری نیست اما متهم و شاکی حق دارند که از وکیل استفاده کنند. در اقشار ضعیف جامعه که فرد توانایی مالی برای انتخاب وکیل نداشته باشد و احتمالا اطلاعات کافی نیز برای دفاع از خود ندارد، میتواند از دادگاه تقاضای تعیین وکیل کند.
وکیل
از جمله این وکالت ها که توسط وکیل مدنی و موکل تنظیم می شود می توان به وکالت برای طلاق، خرید و فروش خانه، فسخ اجاره و رسیدگی به امور سازمان ها و ادارات دولتی اشاره کرد. وکیل به موجب قراردادی که به آن وکالت نامه می گویند نسبت به نام و حساب موکل اختیاراتی را پیدا می کند. در نتیجه وکیل حکم واسطه را در انجام امور دارد و هر آن چه انجام می دهد برای موکل می باشد. به بیان دیگر چون وکیل دادگستری با قبول وکالت تبرعی وجهی دریافت نمی کند تا بر حسب مقررات مالی، مالیات بر درآمد را بپردازد. وکیل معاضدتی باید از جریان کار پرونده و روند رسیدگی ،شعبه قضائی کانون را مطلع سازد.
. دعاوی کیفری
وکیل انتخابی یکی از رایج ترین انواع وکیل است؛ به این صورت که فردی وکیل خود را که دارای پروانه وکالت پایه یک از کانون وکلای دادگستری (اسکودا) یا مرکز امور کارشناسان قوه قضائیه میباشد را شخصا انتخاب می کند و با تنظیم قرارداد وکالت، او را برای دفاع از حقوق خود در مراجع قضایی، نماینده قرار می دهد. وکیل دادگستری فردی را می گویند که با داشتن پروانه وکالت و عضویت در یکی از کانن های وکلای دادگستری از سوی افراد حقیقی و یا حقوقی دفاع از حقوق موکل و جواب دادن به ادعاها و علل و ارارئه آن ها را در دادسراها و دادگاه ها و ادارات ثبت اسناد و املاک قبول می کند. لذا تنها وکیل دادگستری و یا نماینده حقوقی سازمان های دولتی و یا مدیر شرکت در چارچوب اختیارات قانونی از طرف شرکت و یا موسسه مرتبط این امکان را دارند که در مراجع قضایی، ثبتی و اداری، از سوی موکل و یا شرکت یا موسسه یا مرکزی که نمایندگی داده است، حضور داشته باشد. به وکیلی که تحصیلات خود را در مقاطع لیسانس و بالاتر در رشته های حقوق، مبانی و فقه گذرانده است و در آزمون کانون وکلای دادگستری در میان رقابت سرسخت و سنگین رقبا موفق به کسب رتبه بالایی شده است وکیل پایه یک دادگستری می گویند. انواع وکیل پایه یک دادگستری بعد از گذراندن دوره کارآموزی پروانه وکالت کسب می کنند و می توانند به پرونده های حقوقی گوناگونی رسیدگی نمایند.
مطابق فرمان وزیر عدلیه مرحوم فروغی، وکلا به ۳ درجه تقسیم‌بندی می‌شدند و حق مداخله در پرونده‌هایی را داشتند که از محاکم ابتدایی تا دیوان عالی کشور را شامل می‌گردید و به همین منظور امتحاناتی از وکلا اخذ می‌گردید. در واقع زمانی که هیچ نماینده ای برای دفاع از حقوق متهم به پرونده وارد نشده است، دادگاه از میان وکلای دادگستری، جانشینی را به صورت رایگان در اختیار متهم قرار می دهد. اما چنانچه به دلیل عدم توانایی مالی و یا هر دلیل دیگری شخصی نتواند برای خود جانشین انتخاب کند، براساس صلاحدید دادگاه و تشخیص کمیسیون کانون وکلا، برای او به صورت رایگان وکیل در نظر گرفته می شود تا بتواند از حقوق وی در دادگاه دفاع کند. هنگامی که بسیجیان و افراد ایثارگر در موضوعات حقوقی و قضائی با مشکلاتی رو به رو می شوند، وکلای قضائی که در اجرای قانون حمایت قضایی و یا قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند، به عنوان وکیل ایثارگران و بسیجیان در مراجع قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی معرفی می کنند. همچنین کانون های وکلای دادگستری و هیئت اجرایی ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 برنامه سوم توسعه مکلف به تامین وکیل معاضدتی برای اشخاص بی بضاعت یا اشخاصی که قادر به پرداخت حق الوکاله هنگام انتخاب وکیل نیستند،می باشند. وکیل حقوقی کسی است که از جانب موکل اجازه داشته باشد در خصوص مسائل حقوقی، در مراجع قضایی یا غیر قضایی اقدام کند.
وکالت عقدی جایز است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید. در راستای وکالت تسخیری، وکالت معاضدتی یا انتخابی قرار میگیرد اما برخلاف وکالت تسخیری، این نوع وکالت در امور مدنی (مانند انحصار وراثت و تقسیم ارث، نکاح و طلاق) و برای خواهان دعوا کاربرد دارد. به این صورت که دادگاه شرایط خواهان را بررسی میکند و اگر واقعا شخص توانایی پرداخت حق‌الوکاله نداشته باشد، وی را به کانون وکلا معرفی میکند. وکیل معاضدتی مکلف است با موکل قرارداد حق‌الوکاله تنظیم کند و نسخه‌ای از آن را برای واحد معاضدت قضایی واقع در کانون وکلا ارسال کند و در صورت اتمام دعوا و حاکم شدن موکل یا اخذ محکوم‌به، باید یک پنجم حق‌الوکاله را وصول و به صندوق کانون پرداخت کند مگر اینکه بتواند ثابت کند که دریافت حق‌الوکاله قانونا ممکن نیست . وکیل اداری شخصی است که به موجب یک قرارداد وکالت اداری وکیل کاری شخصی شده است تا در ادارات مختلف، کارهای اداری شخص دیگری را انجام دهد.
در هر مساله‌ای مشاوره حقوقی موظف به جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره‌ی موضوع و استفاده صحیح از قوانین است. 2- طبق ماده ۳۷ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نباید بعد از استعفا از وکالت یا برکنار شدن از طرف موکل یا پایان مدت وکالت به جهتی از جهات، وکالت طرف مقابل یا اشخاص ثالث را در آن موضوع بر علیه موکل سابق خود یا قائم‌مقام قانونی او قبول نمایند. بعد از گذراندن این دوره، آزمونی با عنوان (اختبار) به صورت کتبی و به همراه مصاحبه علمی شفاهی برگزار می‌شود، فردی که د راین دو آزمون شفاهی و کتبی قبول شود، میتواند در مراسم تحلیف حضور پیدا کند. در این مراسم بعد از تشریفات مربوط و آن شخص سوگند وکالت را بیان میکند و سپس موفق به کسب عنوان وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک دادگستری می‌شود.