بروزرسانی: 02 تیر 1404
وکیل کیست؟ و وظیفه وکیل خوب چیست؟ نیک اندیشان
به فردی که تحصیلات حقوقی دارد اما حرفه وی وکالت نیست و به صورت اتفاقی واسطه حل مشکل یکی از خویشاوندان خود می شود وکیل اتفاقی می گویند. این مورد بدین شکل است که فرد بدون وارد شدن به دوره کارآموزی و آزمون وکلا در این مورد خاص پروانه وکالت اخذ می کند و با گذراندن روند قانونی و پرداخت هزینه ها می تواند چنین وکالتی را از بستگان درجه یک خود بپذیرد به چنین وکیلی اتفاقی می گویند . به طور کلی وکیل فردی است که از سوی شخصی دیگر، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد قرارداد وکالت برای انجام کاری مأمور شود. وکالت یک عقد جایز است که در چارچوب مقررات قانون مدنی منعقد می شود و طرفین آن وکیل و موکل نامیده می شوند. برای این که به وکیلی وکالت قضایی بدهید لازم است برگه های مخصوصی را که برای این موضوع توسط نهادهای قانونی تهیه شده امضا کنید و بدین وسیله شما در حدود مصرح در متن وکالتنامه به وی وکالت می دهید تا مسأله مورد درخواست شما را در مراجع قضایی یا اداری پیگیری نماید. طبق ماده ۳۱ قانون وکالت، وکالت معاضدتی که از طرف کانون وکلا به وکیل ارجاع داده می شود باید توسط وکیل اجرا شود، همچنین طبق ماده ۳۳ قانون وکالت، وکلای دادگستری مکلفند در هر سال در صورت وجود، در سه دعاوی حقوقی که عنوان وکالت معاضدتی شرکت کنند، عدم پذیرش وکالت معاضدتی برای وکلا تخلف محسوب می شود، این امر تکلیفی است که قانون بر عهده وکیل گذاشته است.
- با تنظیم وکالت وکیل و موکل در برابر یکدیگر از حقوقی برخوردار می شوند و نسبت به یکدیگر وظایف و مسئولیت های متقابلی را پیدا می کنند.
- در امور کیفری از طرف دادگاه برای دفاع از متهم یا متهمانی که از انتخاب وکیل امتناع مینمایند و یا به دلیل بضاعت مالی توانایی انتخاب وکیل را ندارند و قانون انتخاب وکیل را برای آنها اجباری دانسته است از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او انتخاب میشود.
- وکیل باید از لحاظ علمی به روز باشد و بر آخرین قوانین موجود در کشور احاطه داشته باشد.
در امور حقوقی از طرف کانون وکلا برای اشخاصی که نیاز به دفاع توسط وکیل داشته اما به دلایلی از جمله عدم توانایی مالی، با تشخیص عسر و حرج موکل از سوی دادگاه یا تشخیص کمیسیون معاضدت کانون وکلا، وکیلی برای وی انتخاب می شود تا به صورت رایگان از حقوق وی دفاع نماید. به کسی که از طرف شخص دیگری، که میتواند حقوقی یا حقیقی باشد، به موجب عقد وکالت مامور میشود تا کاری را انجام دهد وکیل گفته میشود. عقد وکالت عقدی جایز است به این معنی که هر یک از طرفین میتواند هر زمان که بخواهد آن را فسخ کند.
چنین استفاده نمود که گویا دیگر پروانه ی وکالت اتفاقی نباید صادر گردد، درصورتی که قانون و آیین نامه ی مزبور فقط ناظر به مقررات صدور پروانه ی اشتغال به وکالت است و شامل جواز وکالت اتفاقی که اشتغال محسوب نمی شود و برای مدت و موارد خاصی می باشد نیست. زیرا مشارالیه ظاهراً از حصر موارد صدور پروانه ی وکالت به آنچه در قانون استقلال کانون وکلا و آیین نامه ذکر شده است. طبق قانون استقلال وکلا و آیین نامه ی مربوطه پروانه ی وکالت اتفاقی ممنوع می باشد که غیرموجه بودن آن ناشی از سوء استنباط از قانون و آیین نامه ذکر شده است. قانون دیگری هم که مغایر و ناسخ ماده ی ۲ قانون وکالت باشد وجود ندارد؛ بنابراین ماده ی مذکور به قوت خود باقی است و صادر کردن جواز وکالت اتفاقی در حدود آن ماده بلامانع است. همچنین مدارک مورداستناد را پیوست کند و پس از امضا زیر درخواست خود، آن را در دفتر کانون وکلا ثبت نماید.
بنابراین سندی رسمی است که در ادارات ثبت اسناد و املاک یا در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد. شرح چگونگی تشکیل دفاتر اسناد رسمی در قانون آمده و قوانین و آیین نامه های مربوط به آن نیز تعیین گردیده است که برای اطلاع بیشتر می توان به قانون ثبت اسناد و سازمان ثبت کشور مراجعه کرد. ب- یکی از کارهایی که دفاتر اسناد رسمی انجام می دهند، کار تنظیم وکالت رسمی است که ورای وکالت در دادگستری است و منشأ پیدایش دفاتر اسناد ثبتی می باشد.
هموطن کارت
موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی آورده است و در قانون اساسی نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شده است و از اصل چهل و چهار مستثنی است. شخصی که در آزمون وکالت برگزار شده توسط کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه پذیرفته شده و دوره کارآموزی خود را با موفقیت سپری کرده باشد می تواند تحت عنوان وکیل شناخته می شود که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید . مهم ترین وظیفه و تکلیفی که وکیل به آن متعهد شده ، آن است که پس از اثبات وکالت وکیل در دادگاه ، به صورت تمام و کمال از موکل خود دفاع کرده و از اینکه حقوق قانونی وی در مراجع قضایی پایمال شود جلوگیری کند ؛ به ویژه در دعاوی کیفری که بعضا جان انسان ها در گروی دفاعیات وکلا از موکلین خود می باشد . پاسخ به این سوال که تمام وظایف وکیل کدامند کار دشواری است ؛ چرا که به لحاظ حساسیت شغل وکالت نمی توان تمام وظایف وکیل را بر شمرد ؛ چرا که این وظایف و تکالیف تا حدود زیادی وجدانی هستند و ضمانت اجرای اخلاقی دارند . با این حال در برخی از قوانین و مقررات همچون لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری 1400 به اهم وظایف و تکالیف وکلا اشاره شده است که ذیلا به برخی از مهم ترین آنها اشاره می شود .
در درخواست کتبی وکالت اتفاقی چه مواردی بایستی گنجانده شود ؟
اشخاص حق دارند از بدو تا ختم فرایند دادرسی در کلیه مراجع رسیدگی کننده، اعم از مراجع قضایی و شبه قضایی آزادانه وکیل انتخاب کنند. در راستای تضمین قانونی اصل برابری، رفتار برابر و یکسان با همه اشخاص در مراجعهمه اشخاص در مقابل قانون و مراجع دادگستری مساوی هستند. در راستای تضمین قانونی اصل برابری، رفتار برابر و یکسان با همه اشخاص در مراجع قضایی، شبه قضایی و اداری، شرط ضروری دادرسی عادلانه است.
تشخیص بی بضاعت بودن یا عدم توانایی اشخاص برای پرداخت حق الوکاله با دادگاه مرجع رسیدگی به دعوی است و برای تحقق این منظور روسای کل دادگاهها در حوزه قضائی با همکاری موسسات معاضدت قضائی کانون های وکلا در استان ها و هیئت ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه برابر مقررات مربوط عمل خواهند کرد. وکالتی است که از طرف کانون وکلا در امورمدنی (مثل تقسیم ارث،تخلیه عین مستاجره،خلع ید،طلاق و….) به وکلای دادگستری ارجاع می شود. در دعاوی کیفری شاکی و متهم حق دارند که از وکیل استفاده کنند و اگر متهم توانایی مالی برای انتخاب ومعرفی وکیل نداشته باشد می تواند از دادگاه درخواست کند تا برای او وکیل تعیین نماید. دادخواست شخصی که وکیل رسمی دادگستری نیست و پروانه ی وکالت اتفاقی را هم راجع به تقدیم دادخواست فرجامی از طرف موکل، پیوست دادخواست مزبور نکرده است، قابل قبول نخواهد بود. به استناد بند (ه) ماده ی ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۷۳ برای صدور پروانه ی وکالت اتفاقی در هر مورد باید مبلغ ده هزار ریال تمبر الصاق و ابطال گردد. وکالت تعیینی که به آن وکالت قراردادی نیز گفته می شود، به وکالتی اطلاق می شود که هر یک از اصحاب دعوا برای دفاع و اقامه ی دعوا و تعقیب آن به وکیل دادگستری اعطا می کنند.
مطابق ماده 4 ایین نامه صدور جوازوکالت اتفاقی، کانون می تواند پس از احراز شرایط، از متقاضیان جواز وکالت اتفاقی، اختباری به منظور بررسی توان عملی و تجربی بدون دفاع از دعوی اعلام شده به عمل آورد و صدور جواز وکالت اتفاقی، منوط به موفقیت متقاضی در اختبار به تشخیص کانون وکلاست. مطابق با ماده 3 ایین نامه صدور جواز وکالت اتفاقی ،برای هر وکالت اتفاقی باید درخواست جداگانه با ضمائم کامل تهیه و تسلیم شود و این قاعده درمورد پرونده هایی که از دو یا چند دعوی مرتبط تشکیل شده باشند نیز رعایت خواهد شد، مگر اینکه به تشخیص کانون وکلا تکرار اصل تقاضا یا مدارک و مستندات و اطلاعات ضروری نباشد. در قوانین کشور ما تدابیری اندیشیده شده است که برای استفاده قشر آسیب پذیرجامعه ،امکانات لازم برای بهره مندی از راهنمایی و مشاوره حقوقی فراهم شود و همگان قادر به استفاده از وکیل باشند به همین جهت در این مقاله میخواهیم به بیان انواع وکالت در دادگستری بپردازیم.