بروزرسانی: 24 خرداد 1404
وکیل کیست؟ وظایف وکیل چیست ؟ موسسه ثبتی حقوقی دادآرمان
وکیل کیست؟ وکیل مدافع به شخصی گفته می شود که برای انجام کاری از طرف فرد حقیقی و یا حقوقی، مامور شود و بعد از عقد قرار دارد نماینده آن شخص می شود. در ایران و در سایر کشور های جهان، شخصی که می خواهد وکیل شود باید علاوه بر داشتن تحصیلات در دانشگاه های مرتبط، مجوز های لازم را گرفته باشد و دوره های کارآموزی را در کانون های وکلا نیز گذرانده باشد. هر فرد و یا افراد حقوق می توانند که به طور آزادانه از میان وکلای دادگستری، وکیل دادگستری خود را انتخاب نمایند و رابطه بین وکیل و موکل با تنظیم و امضای وکالتنامه و مشخص کردن حق الزحمه وکیل شروع می گردد. وکیل، نماینده یا جانشین کسی است که از طرف شخص دیگری - حقوقی یا حقیقی - به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور می شود. وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصاً امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست. حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمی کند و بدین جهت، وکالت را نمی توان یک کسب و کار تلقی کرد.
- هر زمان از جرم وکیل خساراتی به موکل وارد گردد که مسبب آن وکیل باشد، موظف خواهد بود، وکیل باید در تصرفات و کارهای خود مصلحت موکل را رعایت کند و از اختیارات واگذار شده تجاور نکند.
- وکیلی که اینگونه وارد پرونده میشود و وکالت را می پذیرد با عنوان وکیل تسخیری شناخته میشود.
- اگر وکالت در جلسه دادرسی داده شود، مراتب در صورت جلسه قید و به امضاء موکل می رسد و چنانچه موکل در زندان باشد، رئیس زندان یا معاون وی باید امضاء یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند.
در هر مساله ای مشاوره حقوقی موظف به جمع آوری اطلاعات دقیق درباره ی موضوع و استفاده صحیح از قوانین است. 2- طبق ماده ۳۷ قانون وکالت مصوب 1315، وکیل دادگستری نباید بعد از استعفا از وکالت یا برکنار شدن از طرف موکل یا پایان مدت وکالت به جهتی از جهات، وکالت طرف مقابل یا اشخاص ثالث را در آن موضوع بر علیه موکل سابق خود یا قائم مقام قانونی او قبول نمایند. بعد از گذراندن این دوره، آزمونی با عنوان (اختبار) به صورت کتبی و به همراه مصاحبه علمی شفاهی برگزار می شود، فردی که د راین دو آزمون شفاهی و کتبی قبول شود، می تواند در مراسم تحلیف حضور پیدا کند. در این مراسم بعد از تشریفات مربوط و آن شخص سوگند وکالت را بیان می کند و سپس موفق به کسب عنوان وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک دادگستری می شود.
وکیل سرپرست
در صورتی که موکل در دادگاه برنده شود دادگاه می تواند طرف دیگر دعوا را به پرداخت حق الوکاله وکیل معاضدتی محکوم کند، این حق برابر ۵ درصد از حکم صادره بر علیه طرف دیگر می باشد، اگر موکل در دادگاه برنده نشود هیچ حق الوکاله ای به وکیل تعلق نمی گیرد. برای جذب وکلا از سوی قوه قضاییه، نهادی با عنوان مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضاییه تشکیل شده است که پس از مدتی به کانون ملی مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان تغییر نام داد. کانون وکلا نهادی غیردولتی و مستقل است که از پیش از انقلاب اسلامی، وظیفه برگزاری آزمون وکالت و صدور پروانه برای وکلا و نظارت بر آنان، بر عهده آن بوده است. کارآموزان وکالت قبل از دریافت پروانه وکالت حق وکالت در دعاویی که مرجع تجدیدنظر از احکام آنها دیوان عالی کشور می باشد را ندارند. 4- کارآموز باید گزارش عملکرد خود را که حاوی حضور در جلسات دادگاه، سخنرانی و کارگاه آموزشی و دفتر است، در پایان هر سه ماه، به وکیل سرپرست ارائه دهد. وکیل سرپرست نیز باید پس از ملاحظه ی گزارش حداکثر ظرف یک هفته، نظر خود را به کمیسیون اعلام نماید.
وکیل کیست و چه وظایف
در ایران و بسیاری از کشورها انتخاب شغل وکالت تنها با داشتن تحصیلات مرتبط میسر نمیشود و علاوه بر آن نیازمند اخذ مجوز با شرکت در آزمون های وکالت و گذراندن دوره های کارآموزی است. وکالت یکی از عقود و قراردادهای نامبرده شده در قانون مدنی است که توسط وکیل و موکل منعقد میشود و به موجب آن وکیل به جای موکل کار مورد وکالت را انجام میدهد. به عنوان مثال احمد به محمد وکالت میدهد تا خانه ای برای او بخرد، در اینجا احمد موکل و محمد وکیل است. موکل این حق را دارد تا حد و مرزی برای وکیل بگذارد و وکیل حق ندارد از این حد و مرز بگذرد برای مثال احمد میگوید خانه ای تا قیمت پانصد میلیون برای من خریداری کن و بر این اساس محمد حق ندارد خانه ای با قیمت بالاتر برای احمد خریداری کند. بهترین وکیل خانواده کسی است که بتواند شرایط پیچیده پرونده های خانواده را درک کند و علاوه بر آن یک روانشناس خوب باشد، بر احساسات خود غلبه کند و بتواند فرآیند حقوقی را در کمترین زمان چه از طریق روند دادرسی و چه مصالحه به پایان برساند.
متعاقب آن تشکیلاتی برای این منظور تحت نظر و نظارت مستقیم قوه ی قضائیه با نام «مرکز امور مشاوران و وکلاء قوه ی قضائیه» تشکیل گردید و وکلایی نیز در پی آن و در سال های اخیر توسط این مرکز به عنوان وکیل پذیرفته شده و با صدور پروانه ی وکالت به امور وکالتی اشتغال یافته اند. در ماده 20.ق.ج.آ.د.ک پیش بینی شده است که در (در هنگام رسیدگی به جرایم اطفال دادگاه مکلف است که ولی یا سرپرست قانونی طفل اعلام نماید در دادگاه شخصا حضور یابد یا برای او وکیل بگیرد چناچه ولی یا سرپرست اقدام به تعیین وکیل ننمایند وخود نیز حضور نیابند دادگاه برای طفل وکیل تسخیری تعیین خواهد کرد. این افراد با سپری کردن روند قانونی و پرداخت هزینه ها می توانند چنین وکالتی را بپذیرند و از این طریق از حقوق اطرافیان خود دفاع کنند، به چنین وکیلی وکیل اتفاقی می گویند. طبق تعریف ارائه شده در ماده ۶۵۶ قانون مدنی، وکالت عقدی است که به موجب آن، یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید. البته صحت این قرارداد مطلق نیست و هریک از وکیل و موکل باید دارای شرایط قانونی باشند . همچنین در برخی موارد مباشرت شخص شرط است و این امور نمیتواند توسط وکیل انجام شود مثل سوگند.
وکیل انتخابی یکی از رایج ترین انواع وکیل است؛ به این صورت که فردی وکیل خود را که دارای پروانه وکالت پایه یک از کانون وکلای دادگستری (اسکودا) یا مرکز امور کارشناسان قوه قضائیه میباشد را شخصا انتخاب می کند و با تنظیم قرارداد وکالت، او را برای دفاع از حقوق خود در مراجع قضایی، نماینده قرار می دهد. وکیل دادگستری فردی را می گویند که با داشتن پروانه وکالت و عضویت در یکی از کانن های وکلای دادگستری از سوی افراد حقیقی و یا حقوقی دفاع از حقوق موکل و جواب دادن به ادعاها و علل و ارارئه آن ها را در دادسراها و دادگاه ها و ادارات ثبت اسناد و املاک قبول می کند. لذا تنها وکیل دادگستری و یا نماینده حقوقی سازمان های دولتی و یا مدیر شرکت در چارچوب اختیارات قانونی از طرف شرکت و یا موسسه مرتبط این امکان را دارند که در مراجع قضایی، ثبتی و اداری، از سوی موکل و یا شرکت یا موسسه یا مرکزی که نمایندگی داده است، حضور داشته باشد. به وکیلی که تحصیلات خود را در مقاطع لیسانس و بالاتر در رشته های حقوق، مبانی و فقه گذرانده است و در آزمون کانون وکلای دادگستری در میان رقابت سرسخت و سنگین رقبا موفق به کسب رتبه بالایی شده است وکیل پایه یک دادگستری می گویند. انواع وکیل پایه یک دادگستری بعد از گذراندن دوره کارآموزی پروانه وکالت کسب می کنند و می توانند به پرونده های حقوقی گوناگونی رسیدگی نمایند.
بنیاد وکلا پلتفرمی آنلاین است که بر مبنای نیازهای روز حوزه حقوقی و قضائی کشور طراحی و استقرار داده شده است. یکی از مهم ترین انواع وکلا که در پاسخ به پرسش چند نوع وکیل داریم؟ باید به آن اشاره کرد وکلای قوه قضائیه می باشند. درصورتی که مؤسسه ی معاضدت قضایی لازم بداند که توضیحاتی از تقاضاکننده بخواهد، مشارالیه به وسیله ی نامه یا اخطار، احضار می شود ولی هرگاه اقامتگاه متقاضی خارج از محل معاضدت قضایی باشد، تحقیقات به وسیله ی یکی از وکلا یا دفتر کل دادگستری محل یا دفتر دادسرای محل اقامت تقاضاکننده به عمل می آید.
اهمال،قصور وتقصیروکلای دادگستری درانجام وظایف خویش عمدتا تخلف انتظامی شمرده میشود وبنابراین مستوجب تعقیب انتظامی وتحمل کیفرانتظامی است،افزون برآن،ممکن است ازنظرمدنی وحتی کیفری موجب مسئولیت وکیل شود. ازجمله اینکه وکلا مکلفند درهنگام محاکمه حضورداشته باشند.مگراینکه دارای عذرموجه باشند.که این موارد درماده 41قانون آیین دادرسی مدنی ذکرشده است. قانون اساسی نیزانتخاب وکیل را به عنوان حق طرفین در همه دادگاه ها ،مورد تایید قرارداده است. با این توضیح که تمامی وکلا از سطح دانش قابل قبولی در اکثر حوزه های حقوقی برخوردار می باشند ؛ اما بعضی از وکلا، مانند وکیل طلاق و و کیل خانوادههستند که صرفا در یک زمینه حقوقی خاص فعالیت می کنند و طبیعتا در آن حوزه به تخصص و دانش بیشتری رسیده و کاملا به این حوزه کاری اشراف دارند . عدم گرفتنِ وکیل کیفری و یا گرفتنِ وکیل نامجرب می تواند مسیر پرونده و پروسه احقاق حق را مختل کند، مسیر زندگی فرد را به سمت منفی تغییر دهد، موجب صدمات مالی و جانی و حیثیتی و آبرویی شود و هزینه های دادرسی را نیز افزایش دهد.